مقدمه
در ایران مشروبات الکلی از نظر قانونی ممنوع است. شرع اسلام مصرف مشروبات الکلی را به شدت ممنوع کرده است. این ممنوعیت ناشی از اصول اسلامی است که طهارت معنوی را در اولویت قرار می‌دهد. مصرف مسکرات مانند الکل با ارزش‌ها در تضاد است و منجر به ممنوعیت تولید، فروش و مصرف عمومی مشروبات الکلی میشود. در قانون اسلام مصرف مشروبات الکلی به دلیل اینکه دارای خاصیت مست‌کنندگی و زوال عقل است، ممنوع میباشد. تا جایی‌که مصرف این گونه مایعات چه از طریق نوشیدن، تزریق و یا حتی دود کردن جرم شناخته شده و مجازات بسیاری به همراه دارد. ما در این مقاله به بررسی مشروبات الکی و حکم مصرف مشروبات الکل می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: هشدار پلیس فتا در افزایش کلاهبرداری سایبری
ممنوعیت الکل در ایران
طبق قوانین اسلامی ایران، مصرف و فروش مشروبات الکلی اکیدا ممنوع است.ایران قوانین سختگیرانه‌ای را در مورد الکل اعمال می‌کند. قانون جزایی کشور به وضوح بیان می‌کند که داشتن، تولید یا فروش مشروبات الکلی منجر به عواقب شدید میشود. متخلفان ممکن است با جریمه‌های سنگین، زندان و در موارد شدید حتی تنبیه بدنی روبرو شوند.
شریعت اسلامی و الکل
مقررات و محدودیت‌های مشروبات الکلی در ایران به طور قابل توجهی تحت تأثیر قوانین اسلامی است. برای فهم استدلال این محدودیت‌ها، درک تأثیر اصول اسلامی بر این موضوع بسیار مهم است. اسلام به طهارت روحی اهمیت زیادی می‌دهد و پیروان خود را به زندگی با فضیلت و انضباط تشویق می‌کند. در چارچوب آموزه‌های اسلامی، مصرف مواد مسکر از جمله مشروبات الکلی، مغایر با این اصول تلقی میشود. اسلام بر لزوم داشتن ذهنی روشن و سالم برای عبادت کامل و ارتباط با خدا تأکید می‌کند. الکل به عنوان ماده‌ای که ذهن را تغییر می‌دهد به عنوان مانعی برای دستیابی به خلوص معنوی و خویشتن داری تلقی میشود.
بر اساس این باورها، جمهوری اسلامی ایران مقررات سختگیرانه‌ای را در مورد مشروبات الکلی اجرا کرده است. تولید، فروش و مصرف عمومی مشروبات الکل در سراسر کشور به شدت محدود است. این بدان معناست که امکانات تولید الکل نیست و مصرف عمومی الکل به طور کلی ممنوع است و افرادی که این مقررات را نقض کنند ممکن است با عواقب قانونی روبرو شوند.
اجرای محدودیت‌های الکل در ایران توسط نهادهای دولتی مسئول رعایت قوانین اسلامی نظارت میشود. این مراجع از طریق بازرسی‌های منظم و اجرای مجازات برای متخلفان، رعایت مقررات را تضمین می‌کنند.
قانون الکل در ایران
در ایران، قانون موضع قاطعانه‌ای در قبال تولید، فروش، نگهداری و مصرف مشروبات الکلی اتخاذ می‌کند. این مقررات به شدت اجرا میشود و افراد متخلف با مجازات مواجه می‌شوند.
مجازات مصرف مشروبات الکلی
تقریبا تمامی اعمالی که در رابطه با شرب خمر امکان وقوع دارد جرم است و مجازات دارد. این جرایم به دو دسته حدی و تعزیری تقسیم می‌شوند. نوشیدن مشروبات الکلی جرم حدی است اما سایر اقدامات مثل حمل، نگهداری، عرضه، فروش جرایم تعزیری هستند.
جرم شرب خمر و همچنین مجازات آن ریشه در فقه اسلامی دارد و جرم شرب خمر یک جرم حدی است و شرایط و کیفیات این جرم و مجازات آن در شرع بیان شده است. قانونگذار نیز این جرم و مجازات آن را از شرع اقتباس می‌کند. مطابق ماده 264 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 « خوردن مسکر موجب حد است، اعم از آنکه کم باشد یا زیاد، مست کند یا نکند، خالص یا مخلوط باشد به حدی که آن را از مسکر بودن خارج نسازد ».
خوردن مشروبات الکی یک مجازات حدی است، حد به مجازاتی می‌گویند که میزان، نوع و کیفیت آن در شرع مقدس اسلام تعیین شده است. قانونگذار ایران به تبع شرع در قانون مجازات اسلامی و در بخش حدود به این جرم و مجازات ناشی از آن می‌پردازد. حد بر مسلمانی که مشروبات الکی مصرف کند اعمال میشود. حد مصرف مشروبات الکی ۸۰ ضربه شلاق است و مطابق قانون نوشیدن آبجو و مشروب موجب حد است هرچند مستی نیاورد.
مجازات مشروبات الکی در قانون جدید
شراب‌خواری به هر شکلی که باشد (تزریق، خوردن، تدخین) موجب حد میشود. در قوانین مجازات اسلامی مواد ۲۶۴ تا ۲۶۶ در بخش تعزیرات به بیان مجازات مصرف مشروبات الکلی می‌پردازد.
مصرف مشروبات الکلی در قانون مجازات اسلامی و مجازات افراد مسلمان
در فصل ششم قانون مجازات اسلامی، به پیروی از شرع مقدس، مصرف مشروب و مسکر به عنوان جرم می‌شناسند. ماده ۲۶۴ این قانون مصرف انواع مسکرات، تزریق و یا تدخین آنها را موجب حد معرفی کرده است؛ فرقی نمی‌کند مقدار آن کم باشد یا زیاد، خالص باشد یا ناخالص و اینکه فرد مست کند یا نکند.
بر اساس ماده ۳۶۵ قانون مجازات اسلامی، شرب خمر مشمول ۸۰ ضربه شلاق میشود. طبق این ماده تفاوتی بین زنان و مردان در این باره وجود ندارد.
مجازات مصرف مشروبات الکلی برای بار اول
بر اساس قوانین اسلام ارتکاب هر جرم برای اولین بار دارای تخفیفاتی میباشد که حمل و مصرف مشروبات الکلی هم از این قاعده استثنا نیست. . اگر فردی که حامل مشروبات الکلی باشد، فاقد سوءپیشینه است، قاضی برای او تخفیف قائل میشود و درنتیجه می‌تواند از حبس و پرداخت جریمه نقدی و یا شلاق مبرا شود. البته باید این موضوع را هم در نظر گرفت که قاضی بسیار زیاد به پرونده و نداشتن سابقه شخص دقت می‌کند و برایش مهم است. . باتوجه به تبصره 3 ماده 703 قانون مجازات، در صورت حمله مشروبات الکلی فرد مجرم برای بار اول می‌تواند از تخفیفات آن برخوردار شود اما درهرصورت امکان معلق شدن مجازات در آن وجود ندارد.
مصرف مشروبات الکلی یا شرب خمر نیز دارای مجازات است و یکی از حدود شرعی بشمار می‌رود تا جایی که مجازات حدی برای آن در نظر می2گیرند. با توجه به ماده 264 قانون مجازات اسلامی مصرف مشروبات الکلی که از طریق خوردن، نوشیدن و یا تزریق چه به مقدار کم یا زیاد، چه به صورت جامد و یا مایع، چه این که مست کند یا نه، خالص باشد یا مخلوطی از انواع مشروبات مختلف، موجب حد میشود.
بنابراین با توجه به مواردی که بیان کردیم میزان مشروبات الکلی چه کم و یا زیاد، دارای حد شرعی و مجازات است که مجازات آن نیز با توجه به ماده 265، هشتاد ضربه شلاق می باشد که امکان اعمال تخفیف و یا تشدید نیز برای آن وجود ندارد. اگر شخصی این عمل را بارها تکرار کند، با توجه به ماده 136 قانون مجازات برای بار چهارم به اعدام محکوم میشود.
جرم مشروبات الکلی برای بار دوم
برای این جرم هم مجازاتی مشابه شرب خمر در بار اول (۸۰ ضربه شلاق) تعیین شده است. البته، امکان تخفیف یا برائت از اتهام تا قبل از رای دادگاه وجود دارد. این را هم باید در نظر گرفت که این مجازات برای بار اول، دوم و سوم یکسان میباشد. برای بار چهارم فرد به اعدام محکوم میشود. طبق این قانون، برای افراد مرتد یا دیوانه حد تعیینی اجرا نمی‌شود و وی مشمول این مجازات نمی‌گردد.
مجازات مصرف مشروبات الکلی در حین رانندگی
به دلیل حساس بودن امر رانندگی هم برای افراد سرنشین و هم برای اشخاص دیگر مهم است. قانون‌گذاران قوانینی را در حین رانندگی وضع کرده‌اند به گونه‌ای که هرگونه مصرف مشروبات الکلی در حین رانندگی را به یکی از نابخشودنی‌ترین جرایم طبقه‌بندی کرده‌اند.
پلیس راهنمایی و رانندگی و همینطور قانون‌گذاران با استفاده از دستگاه‌هایی می توانند میزان وجود مشروبات الکلی در فرد را تشخیص دهند. همچنین می‌توانند از طریق تست الکل سنج و یا آزمایشات خون و ادرار نیز میزان الکل و مواد مخدر را در فرد ثابت کنند. به همین منظور با توجه به قوانین کشور ایران و ماده 264 و 265 قانون مجازات اسلامی هرگونه جرم مصرف مشروبات الکلی برابر با هشتاد ضربه شلاق میباشد.
با توجه به ماده 718 قانون مجازات اسلامی، اگر راننده‌ای در حالت مستی تصادف کند، حکم او به بیش از دو سوم مجازات قانونی خواهد رسید که علاوه بر شلاق و حبس، به پنج سال محرومیت از رانندگی نیز محکوم میشود.
علاوه بر این، رانندگان مست ده نمره منفی و رانندگان خودروهای سنگین نیز بیست نمره منفی بدین منظور دریافت خواهند کرد. همچنین اگر پلیس راهنمایی و رانندگی، راننده‌ای را در حین مستی شناسایی کند، او را به پرداخت چهارصد هزار تومان جریمه محکوم می‌نماید و ممکن است خودروی او به مدت 21 روز نیز توقیف گردد و گواهینامه او به مدت 6 ماه ضبط شود.
جرم نگهداری مشروبات الکلی در خانه
جرم نگهداری مشروبات الکلی در خانه با جرم مصرف مشروبات الکلی متفاوت است. در این بخش صرف نظر از اینکه فرد سازنده و یا نگه‌دارنده آن است، می‌توان گفت داشتن مشروب در خانه شامل دو حالت است.
در حالت اول، فرد مشروب دست‌ساز و یا مشروب خارجی را تنها برای مصرف در خانه خود نگه داشته است. مشروب‌های دست‌ساز همان مشروبات الکلی هستند که در داخل کشور تولید می‌شوند. با توجه به ماده 702 قانون مجازات اسلامی فردی که انواع مشروب‌های دست‌ساز را در خانه خود ، به تحمل حبس از شش ماه تا یک سال، 74 ضربه شلاق و پرداخت جریمه نقدی پنج برابر ارزش تجاری مشروب نگهداری شده محکوم خواهد شد.
در حالت دوم مشروبات با هدف قاچاق به داخل و یا خارج از کشور نگهداری شده‌اند که هرکدام از آنها دارای مجازات هستند. در برخی موارد نگه داری مشروب با هدف فروش آن است که مجازات ماده 702 به آن نیز اعمال میشود. قانون برای افرادی که هرگونه مشروبات الکلی را در خانه دارند قوانین سخت گیرانه‌ای در نظر می‌گیرد و هیچ تخفیفی برای آن قائل نمی‌شود. ازآن‌جایی‌که مصرف مشروبات الکلی دارای حد شرعی است، باید بدانید که این نوع جرم قابل تخفیف نیست مگر این که مجرم قبل از اثبات جرم نسبت به گناه بودن آن و کارش اقرار کند و یا به دنبال عفو باشد. دراین‌صورت قاضی با توجه به تشخیص خود می تواند تخفیف‌هایی را در نظر بگیرد.
مراحل رسیدگی به پرونده مشروبات الکی
- پروسه رسیدگی به پرونده و تعیین مجازات مشوربات الکی و خمر در مراحل زیر خلاصه میشود:
- دستگیری متهم، تشکیل و تکمیل پرونده در کلانتری
- ارسال پرونده تکمیلی به دادسرا
- اقرار متهم در یک جلسه حضوری در دادسرا
- صدور قرار وثیقه جهت آزادی موقت متهم
- صدور قرار مجرمیت توسط دادیار
- ارسال پرونده و کیفر خواست به مجتمع قضایی کیفری صالح
- رسیدگی به پرونده و صدور رای مقتضی بر اساس دفاعیات و مستندات متهم
سخن آخر
از نظر اسلام که دین رسمی ایران است، مصرف مشروبات الکلی حرام و جرم است. تقریباً تمام اعمالی که مربوط به مشروبات الکلی است در ایران جرم است و برای آن مجازات دارد. مادر این مقاله سعی کردیم شما را با انواع مجازات مصرف مشروبات الکلی آشنا کنیم. با مطالعه این مقاله می توانید اطلاعات مفیدی در این زمینه بدست آورید. ممنون که تا پایان مقاله همراه ما بودید.
