مقدمه
بیماری ویروس ماربورگ یک بیماری نادر اما اغلب کشنده است. گاهی اوقات شیوع آن در بخش‌هایی از آفریقا وجود دارد. بیشتر شیوع بیماری ماربورگ در جنوب صحرای آفریقا رخ می‌دهد. ویروس ماربروگ از طریق مسافران آلوده یا عفونت‌های آزمایشگاهی به صورت تصادفی به سایر نقاط جهان منتقل می‌شود. ممکن است شما آن را از تماس با مایعات بدن خفاش‌ها یا افراد آلوده دریافت کنید. ما در این مقاله قصد داریم با این ویروس بیشتر آشنا شویم.
بیشتر بخوانید: ویروس چندیپور هند چیست؟
بیماری ویروسی ماربورگ چیست؟
بیماری ویروس ماربورگ (MVD) یک بیماری جدی است که گاهی اوقات باعث شیوع در کشورهای آفریقایی می‌شود. علائم آن شبیه آنفولانزا شروع می‌شوند، اما می‌توانند به استفراغ شدید، خونریزی و مشکلات عصبی (مغزی و عصبی) تبدیل شوند. دو شیوع بزرگ که به طور همزمان در ماربورگ و فرانکفورت در آلمان و در بلگراد صربستان در سال 1967 رخ داد، که منجر به شناسایی اولیه این بیماری شد. شیوع بیماری ماربورگ با کار در آزمایشگاه با استفاده از میمون‌های سبز آفریقایی (Cercopithecus aethiops) که از شهر اوگاندا بودنند، همراه بود. متعاقباً، شیوع و موارد پراکنده در آنگولا، جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، آفریقای جنوبی (در فردی با سابقه سفر اخیر به زیمبابوه) و اوگاندا گزارش شد.
شیوع این ویروس معمولاً با سرایت از خفاش‌ها یا نخستی‌نها (مانند میمون‌ها) به انسان شروع می‌شود. نسبت مرگ و میر آن تا 88 درصد است. ماربورگ می‌تواند از طریق انتقال انسان به انسان که شامل تماس مستقیم (از طریق پوست شکسته یا غشاهای مخاطی) با خون، ترشحات، اندام‌ها یا سایر مایعات بدن افراد آلوده و با سطوح و مواد سرایت کند. به عنوان مثال ملافه و لباس آلوده به مایعات ویروس. ماربورگ یک تب خونریزی دهنده ویروسی است که به عروق خونی آسیب می‌رساند و باعث خونریزی می‌شود. این بخشی از خانواده ویروس ابولا است.
بیشترین موارد ابتلا در کجا ثبت شده‌اند؟
کارشناسان بهداشت توضیح می‌دهند که شیوع این بیماری در رواندا در اواخر سپتامبر 2024 تایید شده است. این اولین بار است که این ویروس در رواندا یافت می‌شود. همسایگان رواندا یعنی اوگاندا و تانزانیا به ترتیب در سال 2017 و 2023 شیوع بیماری ماربورگ را گزارش کردند.
حدود 300 نفر در رواندا که با مبتلایان تایید شده در تماس بوده‌اند، تحت نظر قرار دارند. برخی از کسانی که نتیجه تست آن‌ها برای این بیماری مثبت است، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی هستند.
بیماری ویروسی ماربورگ چقدر شایع است؟
بیماری ویروس ماربورگ نادر است، اما گاهی اوقات در مناطق خاصی از آفریقا شیوع می‌یابد. در طول این شیوع، از چند نفر تا صدها نفر تقریباً در همان زمان آلوده می‌شوند.
علائم و نشانه‌ها
علائم ماربورگ در دو مرحله رخ می‌دهد. مرحله اول علائم پنج تا هفت روز طول می‌کشد و شامل موارد زیر است:
- تب شدید
- کسالت عمومی
- ضعف
- خستگی
- دردهای عضلانی و مفاصل
- گلو درد
- سرفه
- حالت تهوع
- استفراغ کردن
- درد شکم
- اسهال آبکی (گاهی حاوی خون و مخاط)
- دچار کم اشتهایی
- لرز
- سردرد شدید
- درد عضلانی یا مفصلی.
- کهیر که ممکن است مناطق برجسته و صاف (ماکولوپاپولار) باشد.
ممکن است برای یک یا دو روز کمی بهتر شوید، سپس علائم بیشتری شروع می‌شود. مرحله دوم علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شکم یا قفسه سینه
- استفراغ کردن
- اسهال
- سرگیجه
- کاهش وزن ناخواسته
- مدفوع یا استفراغ خونی
- خونریزی از بینی، دهان، چشم ها یا واژن.
- کبودی
- خونریزی طولانی مدت از محل‌های سوراخ سوزن
- علائم اختلال در عملکرد کلیه و کبد
در موارد شدیدتر
- گیجی
- تحریک پذیری
- کاهش سطح هوشیاری
- نارسایی چند عضوی
- شوک هیپوولمیک به دلیل از دست دادن شدید مایعات
در صورت داشتن این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اشخاصی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری ماربورگ هستند عبارتند از:
کسانی که با خفاش‌های روزت مصری یا مواد دفعی آن‌ها در تماس هستند.
افرادی که از افراد مبتلا به بیماری ماربورگ بدون تجهیزات حفاظتی مناسب مراقبت می‌کنند
کسانی که با پستانداران غیرانسانی که آلوده‌اند، در تماس هستند.
چه مدت طول می‌کشد تا علائم مشخص شوند؟
افراد مبتلا به بیماری ماربورگ معمولا 2 تا 21 روز پس از دریافت این ویروس، شروع به نشان دادن علائم می‌کنند.
چگونه عفونت‌های ویروس ماربورگ را تشخیص می‌دهند؟
تشخیص عفونت‌های ویروس ماربورگ از سایر بیماری‌های عفونی مانند مالاریا، تب حصبه، مننژیت، شیگلوز و سایر تب‌های خونریزی دهنده ویروسی می‌تواند دشوار باشد.
ویروس ماربورگ با شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی همراه با آزمایشاتی مانند:
- سنجش ایمونوسوربنت مرتبط با آنزیم جذب آنتی بادی (ELISA)
- تستهای تشخیص آنتی ژن جذب
- تست خنثی سازی سرم
- سنجش واکنش زنجیرهای پلیمراز ترانس کریپتاز معکوس (RT-PCR).
- میکروسکوپ الکترونی
- جداسازی ویروس با کشت سلولی
ماربورگ چگونه گسترش می‌یابد؟
بیماری ماربورگ از خفاش‌های روزت مصری به مردم سرایت می‌کند. این ویروس در بزاق، ادرار و مدفوع خفاش‌ها یافت می‌شود. هنگامی که بیماری از حیات وحش به مردم سرایت کرد، آن‌هایی که بیمار هستند می‌توانند بیماری را به افراد دیگر منتقل کنند.
در صورت تماس (مانند شکستگی پوست یا غشاهای مخاطی در چشم، بینی یا دهان) ممکن است فردی به بیماری ماربورگ مبتلا شود:
- مایعات بدن فردی که مبتلا به بیماری ویروسی ماربورگ است یا فوت کرده است.
- اشیاء آلوده به مایعات آن‌ها مانند لباس، ملافه، سوزن و تجهیزات
- مایع منی مردی که از عفونت با ویروس ماربورگ بهبود یافته.
- تداوم ویروس ماربورگ در افرادی که درمان می‌شوند.
ویروس ماربورگ در برخی از افرادی که بهبود یافته‌اند، باقی می‌ماند که در مردان و زنان متفاوت است.
تداوم ویروس ماربورگ در زنان
ویروس ماربورگ در جفت، مایع آمنیوتیک و جنین مادرانی که در دوران باردارای به این ویروس مبتلا باقی می‌ماند. اگر مادران در دوران شیردهی به این ویروس مبتلا باشند، این ویروس ممکن است در شیر آن‌ها نیز باقی بماند.
تداوم ویروس ماربورگ در مردان
انتقال ویروس ماربورگ از طریق مایع منی فرد مریض تا هفت هفته پس از بهبودی بالینی تایید می‌شود. مردانی که به این ویروس مبتلا می‌شوند، باید به مدت 12 ماه از شروع علائم یا تا زمانی که آزمایش منی آن‌ها برای ویروس ماربورگ منفی شود، از هرگونه تماس فیزیکی با مایع منی، از جمله پس از خودارضایی خودداری کرده و یا بهداشت دست و بهداشت شخصی خود را با شستشوی فوری و کامل با آب و صابون رعایت کنند.
پیشگیری
برای پیشگیری از بیماری ماربورگ نیاز است:
از تماس با خون و مایعات بدن افراد بیمار خودداری کنید.
از تماس با مایع منی فردی که دیگر ویروسی ماربورگ را در بدن خود ندارد ، خودداری کنید تا زمانی که آزمایش نشان دهد که ویروس در مایع منی وجود ندارد.
وسایلی را که ممکن است با مایعات بدن فرد مریض در تماس باشد، دست نزنید.
هنگام مراقبت از فرد مبتلا به MVD از تجهیزات حفاظتی (مانند ماسک، عینک، پیش بند و دستکش) استفاده کنید. از تماس به مایعات بدن آن‌ها خودداری کنید. پس از تماس دستان خود را بشویید، حتی اگر دستکش می‌پوشید.
گوشت بوته (گوشت حیوانات وحشی) نخورید.
اگر اخیراً از سفر به مکانی بازگشته‌اید که در آن شیوع ویروس ماربورگ وجود دارد، به مدت 21 روز خود را از نظر علائم تحت نظر داشته باشید. در صورت بروز علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگر در مناطقی که بیماری ماربورگ وجود دارد از تماس با خفاش‌های روزت مصری و نخستی‌های غیر انسانی خودداری کنید.
درمان ویروس ماربورگ
هیچ درمان یا واکسن خاصی برای ویروس ماربورگ وجود ندارد. پزشکان و پرستاران می‌توانند سعی کنند علائم شما را مدیریت کنند، هر گونه عارضه‌ای را درمان کنند و وضعیت شما را ثابت نگه دارند. درمان اصلی برای هر دو ویروس ماربورگ و عفونت ویروس ابولا شامل مراقبت‌های حمایتی است، از جمله:
- آبرسانی مجدد با مایعات خوراکی یا داخل وریدی
- حفظ حجم خون و تعادل الکترولیت
- جایگزینی فاکتورهای انعقادی تخلیه
- روش‌های تهاجمی را کاهش دادن
- درمان علائم خاص، از جمله استفاده از داروهای مسکن
همچنین تعدادی از درمان‌ها در حال توسعه هستند. بسیاری از آن‌ها برای اشکال عفونت ویروس ابولا هستند، اگرچه برخی ممکن است برای عفونت ویروس ماربورگ تحت استفاده و دسترسی گسترده استفاده شوند. حتی پس از بهبودی، ممکن است اثرات طولانی مدت داشته باشید. این موارد عبارتند از:
- مشکلات حافظه و تفکر
- لایه برداری پوست
- خستگی
- درد عضلانی
- ریزش مو
این ویروس همچنین می‌تواند برای مدت طولانی پس از بهبودی در منی زنده بماند. هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا از شریک زندگی خود در برابر عفونت محافظت کنید. از پزشک خود در مورد آزمایش بپرسید تا بتوانید بدانید چه زمانی دیگر مسری نیستید.
امید به زندگی برای عفونت‌های ویروس ماربورگ چقدر است؟
میانگین میزان مرگ و میر برای هر ویروس ماربورگ حدود 50 درصد است. میزان مرگ و میر از 24٪ تا 88٪ در شیوع عفونت ویروس ماربورگ در گذشته با توجه به نوع ویروس و مدیریت مورد متفاوت می‌باشد.
سخن آخر
ماربورگ یک بیماری نادر اما کشنده است. اگر که ممکن است با ماربورگ روبرو شوید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود و جلوگیری از انتشار ویروس انجام دهید. اگر فکر می‌کنید در معرض تماس قرار می‌گیرید، باید مراقب سلامتی خود باشید و در صورت مشاهده علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید. ممنون که تا آخر این مقاله همراه ما بودید.
