گلپر و خواص آن

مقدمه

گلپر یا هوگوید ایرانی (نام گیاه شناسی: Heracleum persicum) یک گیاه ادویه گلدار بومی ایران است که به صورت وحشی در مناطق کوهستانی آن می‌روید. گلپر گیاهی گلدار، علفی و چندساله از تیره چتریان است. گیاه گلپر خواص درمانی متفاوتی و بسیار زیادی را دارا می‌باشد که آن را تبدیل به یگ گیاه دارویی مهم کرده است. گیاه گلپر، گیاهی معطر است که می‌توان از بخش های برگ و ساقه آن برای خواص درمانی‌اش استفاده کرد. گل‌های آن سفید و به صورت چتر در انتهای ساقه‌های گل دهنده در قسمت بالای گیاه ظاهر می‌شود. برگ‌های آن با چاک‌های عمیق به شکل پنجه غاز، شبیه برگ آنژلیکا، به طوری که این چاک‌ها برگ را به چند نیمه برگ تقسیم می‌کند و هر نیمه برگ نوک تیز و دندانه‌دار است. ما در این مقاله قصد داریم با خواص گیاه گلپر بیشتر آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: صابون تریاک چیست؟

گیاه گلپر

گیاه گلپر چند ساله از تیره جعفری است که بیشتر در نقاط مرتفع کوهستان‌های ایران می‌روید، با ریشه‌های ضخیم و برگ‌های کاملا بریده که در زمان‌های بسیار قدیم خواص زیادی از این گیاه را بازگو کرده‌اند. این گیاه بوته‌ای شکل بوده و از آن به عنوان یک طعم دهنده و داروی گیاهی استفاده می‌کنند. گلپر گیاهی است که تا ارتفاع 150-200 سانتی متر رشد می‌کند. این گیاه مفید در طول ماه‌های دی تا شهریور می‌رویند.

بر اساس طب سنتی طبع گلپر گرم و خشک است. گلپر را هم می‌توان به عنوان ادویه به غذا اضافه کرد و هم می‌توان از دمنوش آن بهره برد. استفاده از گلپر در پخت و پز به منظور کاهش گاز ایجاد شده در روده‌ها به ویژه هنگام خوردن لوبیا، سیب زمینی و عدس است.

خواص فوق‌العاده گلپر

برخی از خواص گلپر در طب سنتی شامل تقویت حافظه، بهبود بیماری صرع، ادرارآور، تسکین دهنده درد سینه ضد نفخ، ، درمان کمر درد ناشی از رطوبت، تقویت معده و هضم غذا ، اشتها آور و ضد عفونی کننده و میکروب کش و… می‌شوند.

اثرات دیگر درمان کنندگی گلپر به خاصیت ضد قارچی، ضد میکروبی و مبارزه این گیاه با رادیکال‌های آزاد مربوط می‌شود. رادیکال‌های آزاد عامل اصلی بیماری‌های خطرناک مانند:سرطان، کبد، آلزایمر، پارکینسون و قلب هستند.

گلپر حاوی ترکیبات متنوعی از جمله فلاونوئیدها، ترپنوئیدها، کومارین‌ها و اسیدهای فنولیک است. این ترکیبات به گیاه خاصیت‌های ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی می‌بخشد. این گیاه به شکل‌های مختلفی مانند پودر و چای مصرف می‌شود.

انواع خواص گلپر

خواص گلپر برای حافظه

طبع گلپر گرم است و با مصرف گلپر می‌توانید بر سردی مغز غلبه کنید. یکی از علل ضعف حافظه غلبه کردن سردی به مغز است‌. همچنین دود گلپر هم به تقویت حافظه و افزایش کارکرد مغز موثر و مفید است و شما می‌توانید بعد از مدتی تاثیر آن را بروی بدن و سلامت مغز خود احساس کنید.

خواص گلپر برای معده

همانطور که گفتیم یکی از خواص درمانی که طب سنتی برای گیاه گلپر در نظر می‌گیرد تقویت معده است. افرادی‌که معده ضعیفی دارند می‌توانند از گیاه گلپررا به صورت ادویه در پخت غذا استفاده کنند. گلپر از بروز رفلاکس معده و تهوع جلوگیری می‌کند. ترکیب گیاه گلپر و انار معده موجب پاک شدن میکروب‌ها از معده می‌شوند.

خواص گلپر برای پوست

گیاه گلپر می‌تواند تورم را کاهش دهد، پوست را نرم کند و به درمان اگزما کمک نماید.

خواص گلپر برای مو

یکی از خواص گلپر افزایش متابولیسم بدن است که باعث می‌شود مواد مغذی که برای رشد مو الزامی هستند. گلپر سرشار از ویتامین E می‌باشد که به تحریک جریان اکسیژن در بدن و پوست سر کمک می‌کند. به ترکیب اکسیژن با خون کمک می‌کند و برای اکسیده شدن سلول‌های مو مفید و باعث بازسازی سلول‌های آسیب دیده مو می‌شود.

خواص گلپر برای کلیه

گلپر ادرار آور است و موجب افزایش ادرار و دفع سموم مضر از بدن می‌شود. همچنین مصرف گلپر برای عملکرد درست کلیه در آقایان نیز بسیار نفید و موثر است.

خواص کلپر برای کبد

طبق مطالعاتی که بر روی گلپر و خواص آن انجام داده‌اند، گلپر می‌تواند به محافظت از کبد کمک کند. ترکیبات موجود در گلپر می‌توانند به کاهش التهاب و آسیب‌های اکسیداتیو در کبد کمک کنند. این خاصیت می‌تواند به بهبود عملکرد کبد و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب و هپاتیت کمک کند.

درمان تشنج

این گیاه در درمان تشنج بسیار مؤثر و مفید است. این به دلیل وجود تریپن‌ها ، ترپنوئیدها و آلکالوئیدها است.

خاصیت ضد دیابتی

 استفاده از عصاره گلپر به کاهش نشانگرها در بیماران دیابتی کمک کرد. دو مورد از مهمترین عوامل خطر ،تری‌گلیسیرید بالا و فشار خون بالا برای دیابت هستند. شایع‌ترین بیمار‌ی‌های آترواسکلروز و بیماری عروق کرونر هستند. این شرایط پس از بروز دیابت در بیمار رخ می‌دهد. استفاده از عصاره گلپر به کاهش چشمگیر این عوامل خطر کمک می‌کند.

ضد التهاب

 گلپر خواص ضد التهابی دارد. بنابراین برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتروز و نقرس مفید است. با کاهش تورم ، درد در بیماران مبتلا به آرتروز و نقرس کاهش می‌یابد.

خاصیت ضد درد

یکی دیگر از خواص فوق‌العاده گیاه گلپر این است که ضد درد است. طبق تحقیقاتی که انجام شده است استفاده از گلپر برای درمان زخم‌های پوستی توصیه می‌شود و عصاره این گیاه روی زخم‌های سطحی و حتی عمیق باعث ضد عفونی شدن و جلوگیری از شیوع عفونت می‌شود.

فواید تنفسی

دمنوش گلپر می‌تواند به درمان بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت کمک کند. این چای می‌تواند به عنوان خلط‌ آور عمل کند که می‌تواند به پاکسازی مخاط از دستگاه تنفسی کمک کند.

آنتی‌اکسیدان

گلپر دارای مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند به محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند رادیکال‌های آزاد را خنثی کنند و از آسیب به DNA و سایر مولکول‌های حیاتی جلوگیری کنند. این خاصیت می‌تواند به کندتر شدن روند پیری و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و سرطان کمک کند

خواص آنتی باکتریال

خواص ضد باکتریایی چای گلپر آن را در درمان عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) موثر می‌کند.

دمنوش گلپر

دمنوش گلپر بعد از یک روز کاری سخت و طاقت‌فرسا بسیار می‌چسبد و لذت‌بخش است. شما می‌توانید با گیاه گلپر دمنوشی بسیار دلچسب درست کنید و با آرامش خاطر میل کنید.

خواص جادویی دمنوش گلپر شامل:

• دمنوش گلپر توانایی از بین بردن تمامی کرم‌های درون روده شما را دارد.
• دمنوش گلپر را برای افرادی که با مشکلات عصبی مانند صرع و یا ناراحتی‌های عصبی مواجه هستند، بسیار خوب است.
• دمنوش این گیاه می‌تواند باعث هضم بهتر غذا شود و از بروز نفخ در بدن جلوگیری کند.
• شما می‌توانید از این دمنوش برای خاصیت اشتها آوری استفاده کنید.
• یکی از مهمترین خواص دمنوش گلپر این است که از آن با عنوان ضد عفونی کننده و میکروب کش یاد می‌کنند. قدرت ضد اسپاسم نیز از خواص گیاه گلپر است.
• خواص دمنوش ریشه گلپر این است که می‌تواند به اختلالات تنفسی، ریوی و و عفونت‌های دستگاه تنفسی شما هم کمک کند.

طرز تهیه دمنوش گلپر

برای تهیه این دمنوش جادویی کافی است تنها یک قاشق غذاخوری از گیاه گلپر را در مقدار مناسب آب جوش در قوری بریزیم و به آن اجازه دهیم که به مدت 15 دقیقه به اندازه کافی دم بکشد.

ممکن است این دمنوش مزه و طعم تلخی داشته باشد که برای بهتر شدن طعم آن می‌توانید از نبات و عسل استفاده کنید.

بخش‌هایی که از گیاه گلپر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• قسمت ریشه، برگ و دانه گلپر دارای اهداف دارویی هستند.
• از ساقه و بذر گلپر در طعم دهنده شیرینی استفاده می‌کنند.
• از برگ‌های خشک گلپر و ریشه آن به صورت دمنوش استفاده می‌شود.
• از برگ‌های خشک شده، به صورت پودر در ادویه جات استفاده می‌شود.
• از پودر این گیاه در آشپزی، آجیل‌ها و ترشی جات استفاده می‌شود.

عوارض استفاده زیاد از گلپر

1. ریشه گلپر زمانی که تازه است دارای خواص سمی می‌باشد که به هیچ عنوان نباید مصرف کرد بنابراین باید حتما خشک شده آن را استفاده کرد.
2. ممکن است شما به گیاه گلپر آلرژی و حساسیت داشته باشید. قبل از مصرف زیاد از این موضوع مطمئن شوید.
3. افراط و زیاده روی در مصرف گیاه گلپر می‌تواند موجب تپش قلب شود.
4.  استفاده از گلپر در زنان باردار به دلیل خاصیت طبع گرم ممنوع است زیرا در زنان باردار ممکن است منجر به سقط جنین شود.
5. بیماران مبتلا به فشار خون که از داروهای شیمیایی استفاده می‌کنند از مصرف گلپر با داروهای خود به طور همزمان باید خودداری کنند.
6. خانم‌هایی که درگیر با سرطان سینه یا انواع دیگر سرطان‌هایی که در ارتباط با هورمون‌ها هستند نباید گلپر استفاده کنند.
7. مصرف گلپر برای افراد دیابتی و کسانی که درگیر زخم‌های روده و شکم دارند نیز ممنوع است.
8. در بعضی از مواقع مصرف گلپر برای افراد گرم مزاج، باعث بروز سردرد خواهد شد. برای درمان بهتر است فرد کمی گلاب ببوید.
9. اگرچه یکی از خواص گلپر آرام‌بخش طبیعی است، اما ممکن است مصرف بیش از حد آن منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد و اختلالات خواب شود. بنابراین، بهتر است میزان مصرف را کنترل کرده و در ساعات مناسبی از روز مصرف کنید.

سخن آخر

گلپر یک گیاه دارویی با فواید فراوان است که می‌تواند به بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند. شما می‌توانید به روش‌های مختلفی به صورت دمنوش، ادویه، شربت و… از این گیاه استفاده کنید. از خواص بسیار زیادی هک که گیاه گلپر دارد نمیشود غافل شد. البته باید توجه داشته باشید در مصرف گلپر زیاده روی نکنید. ممنون که تا پایان مقاله همراه ما بودید.