مقدمه
سربازی در ایران، نوعی خدمت نظامی بر پایه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. طبق این قانون تمامی پسران و مردان بالای ۱۸ سال با ملیت ایرانی، به‌جز افراد دارای شرایط خاص، باید مدت زمان مشخصی به سربازی بروند! سربازی یکی از چالش‌های جوانان ایرانی در سن 18 سالگی است و همواره افراد به‌دنبال کسب اطلاعات و جدیدترین خبرها درباره‌ی آن هستند. در این مطلب اخبار جدید درباره‌ی کاهش مدت سربازی، شرایط معافیت و خرید آن را بررسی می‌کنیم. برای کسب اطلاع از اخبار سربازی و تغییرات آن با ما همراه باشید.
دوره‌های سربازی
یک سرباز در طول دوران سربازی خود باید دوره‌های مختلفی را بگذراند و در طی آنها با فنون و تاکتیک‌‌های نظامی مختلف آشنا شود. در ادامه به معرفی این دوره‌ها می‌پردازیم:
دوره آموزشی
دوره آموزشی یکی از مهم‌ترین مراحل سربازی است. چراکه در آن به سربازان آموزش های ویژه‌‌ای داده می‌شود تا بتوانند در عملیات‌های جنگی، درگیری های مسلحانه و… از خود دفاع کنند.
محل خدمت سربازان در پادگان ارگان‌های مختلف (ارتش، سپاه، نیروی انتظامی)است. از جمله آموزش‌های این افراد می‌توان به نحوه‌ی صحیح استتار، تیراندازی، نحوه‌ی کار با اسلحه و شناخت اجزای آن، مسیریابی در شب و روز و… اشاره کرد.
با توجه به سخت بودن این دوره برای اغلب سربازان، مرخصی‌هایی به طول ۲ تا ۶ روز در اوایل دوره و ۳ تا ۷ روز در میان‌دوره پیش‌بینی شده‌است. سربازان پیش از اعزام موظف به تزریق واکسن‌های مننژیت، دیفتری و کزاز هستند، همچنین باید موهای خود را کوتاه کنند!
در طول دوره‌ی آموزشی همه سربازان باید طبق برنامه‌سین (ساعت یگان نظامی) عمل کنند! در این برنامه همه فعالیت‌ها از زمان بیدارباش (۵ صبح) تا ساعت ۴ یا ۵ بعد از ظهر مشخص است و هیچ‌کدام از نفرات مجاز به تخطی از آن نیستند!
دوران آموزشی دوره‌ای به نام اردو دارد که در آن تمام یگان به اردوهایی سخت با طول بین ۳ روز تا یک هفته اعزام می‌شوند. هدف از این دوره، تاب‌آوری در شرایط سخت و همچنین تمرین تیراندازی است.
در دوران آموزشی هیچ‌کدام از سربازان درجه نظامی ندارند و حق نصب هیچ درجه‌ای بر روی بازو یا سردوشی خود را ندارند! از این رو به آنها سرباز وظیفه صرف (یعنی فقط سرباز) یا امربر گفته‌می‌شود.
دوره کُد
معمولا سربازان پس از گذراندن دوره آموزشی به یگان‌های خدمتی فرستاده می‌شوند. اما ممکن است برخی از سربازان مجبور شوند دوره‌ی کد را نیز بگذرانند! این دوره یک دوره‌ی تخصصی است که در آن، آموزش‌هایی که در دوره‌ی آموزشی ارائه شده به‌صورت تخصصی درپی گرفته‌می‌شود.
این مرحله بیشتر برای سربازانی در نیروی انتظامی یا ارتش است، که نیازمند برخورداری از مهارت‌های کامل‌تر، در هنگام مواجهه با خطرهستند. بنابراین مستلزم گذراندن دوره‌های تخصصی‌تر هستند.
انواع دوره‌های کد عبارتند از:
- دوره کد تکاوری (نیروی زمینی ارتش)
- دوره کد توپخانه
- دوره کد ترابری
دوره خدمت
پس از اینکه سربازان آموزش‌های اولیه را فرا گرفتند، برای خدمت به نهادهای مختلف اعزام می‌شوند. سربازان با توجه‌به میزان تحصیلات خود درجه دریافت و در قسمت‌های مختلف هر ارگان مشغول به کار خواهند شد.
در این دوره اگر شخصی مهارت و تخصص خاصی داشته‌باشد می‌تواند در قسمت‌های غیرنظامی مانند بخش‌های اداری فعالیت کند. همچنین افراد طبق مدارک تحصیلی خود، درجه نظامی دریافت می‌کنند؛ هر چه مدرک تحصیلی بالاتر باشد، درجه‌ی نظامی اعطا شده‌بیشتر است.
| مدرک تحصیلی | درجه نظامی |
| زیر دیپلم | سرباز یکم و دوم سوم یا صفر |
| دیپلم | سرباز یکم و سرجوخه و گروهبان سوم |
| فوق‌دیپلم | درجه گروهبان سومی گروهبان دومی و گروهبان یکمی |
| لیسانس | درجه استوار دومی و استوار یکمی و ستوان سوم و گروهبان یکمی |
| فوق‌لیسانس | درجه ستوان سوم و ستوان دوم |
| دکترای پزشکی و دکترای تخصصی PHD | درجه ستوان یکم |
| فوق تخصص پزشکی یا فوق دکترا تخصصی PHD | درجه سروانی |
کاهش مدت زمان سربازی!
طبق قانون خدمت سربازی برای تمام مشمولان ۲۴ ماه بود که طبق مصوبه‌ی جدید ستاد کل نیروهای مسلح به ۲۱ ماه کاهش یافت.
طبق این قانون افراد بومی باید ۲۱ ماه خدمت سربازی را بگذرانند و هیچ کسری شامل حال آنان نخواهد شد. اما مدت سربازی برای افراد غیر بومی ۱۸ ماه است که شامل کسانی که در شهر خود یا نزدیکی محل سکونت خدمت می‌کنند نمی‌شود! معیار غیر بومی بودن داشتن فاصله بیش از ۲۰۰ کیلومتر از محل سکونت است.
همچنین گذراندن دوره آموزشی سربازی برای مشمولان اجباری و مدت آن 45 روز در نظر گرفته‌شده‌است.
توجه کنید که این قانون هنوز به‌صورت رسمی تصویب نشده‌است و باید منتظر رسمی شدن آن باشیم.
معافیت و قوانین جدید آن
بر طبق قانون اساسی افراد دارای شرایط زیر مشمول معافیت از سربازی می‌شوند:
- افرادی که با توجه به بیماری خاصی که دارند، معافیت پزشکی دریافت می کنند.
- در صورتی که پدر خانواده ای فوت شود و پسر به عنوان کفیل خانواده قلمداد گردد؛ فرد از خدمت سربازی معافیت کفالت پدر می تواند دریافت نماید.
- دانش آموزان و دانشجویانی که در حال تحصیل هستند تا پایان تحصیل از خدمت معاف هستند و شامل معافیت تحصیلی می باشند.
- افراد نخبه ای که از طرف بنیاد ملی نخبگان معرفی می شوند؛ می توانند به جای خدمت در ارگان های نظامی، کلاس و دوره های آموزشی بنیاد ملی نخبگان را از سر بگذرانند.
بر اساس آخرین اخبار منتشر شده از خدم سربازی، قوانین جدیدی برای معافیت آن، طبق شرایط مخلف تعیین شده‌است. در ادامه چند مورد از این شرایط جدید معافیت سربازی را بررسی می‌کنیم:
سربازان دارای خواهر یا برادر معلول
تنها فرزند سالم خانواده‌هایی که فرزند دارای معلولیت شدید دارند، از خدمت سربازی معاف است.
سربازان دارای فرزند
همه‌ی سربازان (حتی سربازان حین خدمت) که دارای 4 فرزند و بیشتر هستند، بدون شرایط سنی از خدمت سربازی معافند! همچنین سربازان وظیفه حین خدمت، که دارای 3 فرزند و حداقل 40 سال دارند، از خدمت سربازی معافند.
معافیت به واسطه کفالت پدر
فرزند سالم غیرغایب و بالای 18 سال یک خانواده در صورتی که پدر بالای 75 سال و یا بیمار باشد، می‌تواند از معافیت کفالت پدر نیازمند مراقبت بهره‌مند شود. طبق قانون جدید، معافیت شامل همه مشمولان حتی سربازان غایب نیز می‌شود!
اخبار سربازان غایب
سربازان غایب درصورتی که خود را به موقع معرفی نکنند، بین 3 تا 6 ماه اضافه خدمت خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: بیمه بازنشستگی و شرایط آن!
معافیت 35 ساله‌ها از سربازی!
سردار جرجم رئیس اداره سرمایه انسانی ستادکل نیروهای مسلح بیان کرد: « خدمت سربازی برای مشمولان غایب و غیرغایبی که بالای 40 سال سن داشته و دارای سه فرزند باشند بخشیده و این افراد از انجام خدمت سربازی معاف هستند.»
وی همچنین افزود: « موضوع معافیت با 35 سال و دو فرزند هنوز قانونی نشده‌است چرا که شورای نگهبان آن را تایید نکرده و مجدد به مجلس برگشت داده‌است؛ پس در وهله‌ی اول فعلا این موضوع “قانون” نیست و تا این شرایط برای معافیت تبدیل به قانون نشود، ستاد کل اعلام نظر نمی‌کند.»
خرید سربازی!
در گذشته، امکان خرید خدمت سربازی وجود نداشت! اما بنابر تصمیم دولت و حرفه‌ای شدن خدمت سربازی، اخباری با محتوای خرید و فروش آن منتشر شد. بر اساس این اخبار دولت با این طرح موافقت و درحال بررسی آن است.
نادری عضو هیئت رئیسه مجلس گفت: « ما معتقدیم که سربازی باید حرفه‌ای شود، یعنی افرادی که می‌خواهند سربازی نروند، باید پولش را بپردازند و به‌اصطلاح سربازی‌شان را بخرند! و قول می‌دهیم پیگیر این طرح باشیم. »
حقوق سربازی 1403
تعیین حقوق سربازی به عوامل مختلفی از جمله وضعیت تاهل، محل خدمت (مناطق امنیتی، عملیاتی، شهری) و … بستگی دارد. طبق اخبار منتشر شده‌در سال 1403، حقوق سربازان تا 20 درصد افزایش داشته و کمترین میزان آن برای سربازان مجرد پنج میلیون تومان و بیشترین میزان حقوق برای سربازان متاهل هشت میلیون تومان تعریف شده‌است.
در زیر جدول حقوق سربازان با شرایط مختلف درج شده‌است:
| شرایط فرد | میزان حقوق |
| مجرد در مناطق عملیاتی | 8 میلیون و 450 هزار تومان |
| مجرد در مناطق غیرعملیاتی و شهری | 5 میلیون و 460 هزار تومان |
| متاهل در مناطق عملیاتی | 11 میلیون و 535 هزار تومان |
| متاهل در مناطق غیرعملیاتی و شهری | 9 میلیون 573 هزار تومان |
جمع بندی
در این مطلب جدیدترین اخبار خدمت سربازی، شرایط معافیت، مدت زمان آن، حقوق سربازی و خرید آن صحبت کردیم، شما عزیزان می‌توانید سوالات خود را در قسمت دیدگاه‌های رسانه‌ی ملت با ما درمیان بگذارید. امیدوارم این مطلب برای شما عزیزان مفید واقع شود.
