مرد عنکبوتی و تاثیر آن بر ذهن کودکان

مقدمه

مرد عنکبوتی (Spider Man) یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های ابرقهرمانی است که پس از اولین اکران خود در کشور آمریکا، با سرعت چشمگیری مورد استقبال علاقه‌مندان به ژانرهای ابرقهرمانی-تخیلی در سراسر جهان قرار گرفت. این محبوبیت فقط اختصاص به بزرگ‌ترها نداشت! کودکان رفته رفته جذب این فیلم سینمایی شدند و اخبار آن را پیگیری می‌کردند. روند تاثیر پذیری از مرد عنکبوتی در آن‌ها به گونه‌ای پررنگ شد که  روان‌شناسان متوجه یک زنگ خطر شدند. برای آشنایی با اثر پذیری ذهن کودکان از مرد عنکبوتی و زنگ خطر والدین حتما با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

مرد عنکبوتی که بود؟

برای اولین بار کمیک شماره 15 “فانتزی شگفت انگیز”  در  سال 1962 داستان مرد عنکبوتی را مطرح کرد و یکی از محبوب‌ترین داستان‌های مصور بود. این شخصیت در کتاب‌های کمیک بسیار زیادی حضور داشت. سال‌ها بعد نویسندگان به خوبی میدانستند مردم شیفته ابرقهرمان‌ها هستند پس تصمیم گرفتند نخستین فیلم سینمایی اسپایدرمن را تولید کنند.

پیتر پارکر، شخصیت اصلی این فیلم، جوانی در حال تحصیل است، زندگی عادی خود را دارد. او گاهی با وسواس‌های درونی‌، نادیده گرفته شدن و مشکلات مالی دسته و پنجه نرم می‌کند. تا اینکه زندگی معمولی او بر اثر حادثه‌ای زیر و رو می‌شود و طی اتفاقی توسط یک عنکبوت جهش یافته گزیده می‌شود. روز بعد از گزیدگی پیتر تغییراتی را در بدن خود احساس می‌کند که شبیه به قدرت‌ یک عنکبوت است. واکنش و سرعت سریع، قدرت بدنی بالا، حس ششم قوی و توانایی درک خطر، طنیدن تار، هوش زیاد و اختلال بینایی از جمله ویژگی‌هایی است که با آن‌ها درگیر می‌شود.

با سناریو چیده شده توسط نویسنده، پیترپارکر به خاطر قدرت ماورایی خود احساس مسئولیت دارد و به دنبال فعالیت‌های قهرمانانه و نجات افراد می‌رود. این گونه مرد عنکبوتی در دنیای سینما متولد می‌شود. علاوه بر سینما، دنیای انیمیشن‌ و بازی‌های ویدیوئی هم میزبان مرد عنکبوتی شد و تاکنون برنامه‌های کارتونی زیادی با حضور او برای کودکان تولید شده است.

ویژگی‌های داستان مرد عنکبوتی

1. در نگاه اول اولین نکته جالب برای بیننده لباس مرد عنکبوتی است. لباسی که طراحی خاص دارد و دستیاری کمکی در اجرای ماموریت‌ها است. همچنین در هر سری از مجموعه فیلم‌های مرد عنکبوتی، مخاطب قدرت و توانایی‌های جدید از قهرمان داستان می‌بیند؛ فردی که زخم‌هایش سریع‌تر از یک انسان عادی ترمیم می‌شود، توانایی بالا رفتن از آسمان خراش‌ها دارد و اتفاقات را پیش بینی می‌کند. او یکی از چابک‌ترین ابرقهرمانان است که توانایی انجام حرکات سخت دارد.
2. اسپایدرمن در دنیای خود با دشمن‌های بسیاری روبه رو می‌شود که همه به خون او تشنه هستند. اگر از طرفداران مرد عنکبوتی باشید حتما ونوم را می‌شناسید که یکی از اصلی‌ترین دشمنان پیتر است. دکتر اختاپوس دانشمند، گرین گابلین و ابر شرورها از دیگر شخصیت‌های منفی هستند که در داستان‌های مختلف قصد آسیب زدن به مردعنکبوتی دارند. شخصیت اصلی داستان با شجاعتی استثنائی به نبرد با دشمنان خود می‌رود.
3. پیترپارکر از بین خود مردم انتخاب می‌شود. او نه از فضا آمد و نه پولدار است بلکه با وجود قدرت ماورایی هنوز مشکلات خانوادگی و اجتماعی دارد و گاهی اشتباه می‌کند! همین ویژگی باعث شد که مردم عادی با او هم ذات پنداری کنند و مجذوب این فیلم شوند.  

طبیعتا این داستان بر اثر پردازش ذهن نویسندگان است و برداشتی از یک واقعیت نیست. فیلم‌های سینمایی با موضوع ابرقهرمان‌ها همیشه بین مردم دنیا محبوب هستند و به همین دلیل هرچه زندگی یک ابرقهرمان از واقعیت به دور باشد و تخیلات در آن دخیل باشد استقبال بیشتری دارد.

مرد عنکبوتی و تاثیر آن بر ذهن کودکان

همان‌طور که در ابتدا گفتیم محبوبیت داستان مردعنکبوتی به حدی بالا است که کودکان هم پیگیر اخبار آن هستند و فرصت دیدن نسخه جدید فیلم را از دست نمی‌دهند. شاید در بازی کودکان این جمله را شنیدید : من یک اسپایدرمنم! یا پسربچه‌هایی را دیدید که لباس مخصوص مرد عنکبوتی پوشیدند و قصد دارند از رفتار او تقلید کنند. همه این‌ها نتیجه اثر پذیری آن‌ها از داستان است.

ذهن کودک مانند یک صفحه سفید کاغذ است و به دنبال الگوسازی می‌رود تا افکار خود را شکل دهد. آن‌ها اتفاقات اطراف خود را تجزیه و تحلیل می‌کنند و به دنبال الگو سازی هستند. از دغدغه‌های اصلی والدین مراقبت از خوراک مغزی کودکان است. بچه‌ها ذهن خلاق و پویایی دارند و مدام در حال خیال پردازی هستند. اگر این ویژگی‌ها به نحو صحیح ساماندهی نشوند با زنگ خطرهای بزرگی روبه رو می‌شوید!

ذهن آماده کودکان برای یادگیری

یکی از عوامل موثر بر شکل گیری افکار فرزند شما فیلم‌های سینمایی و انیمیشن‌ها هستند. در دنیای امروزی که دسترسی به اینترنت حتی برای یک کودک 5 ساله فراهم است تقریبا بیش تر بچه‌ها با شخصیت‌های کارتونی آشنایی دارند و کارتون‌ها بخش اجتناب ناپذیری زندگی آن‌ها هستند. خیلی از شما در دنیای بازی بچه‌ها دیدید که دخترها نام یکی از پرنسس‌ها و شاهزاده‌ها را به خود نسبت می‌دهند یا بسیاری از پسران یکی از ابرقهرمان‌ها را انتخاب می‌کنند و با خیال پردازی سعی بر تقلید رفتار شخصیت‌های کارتونی محبوب خود را دارند. در واقع شاهد فرآیند هم ذات پنداری هستیم! شخصیت‌ها را تصور می‌کنند و در ذهن خود می‌خواهند یکی از آن‌ها باشند.

 کودکان همیشه به دنبال یادگیری هستند. هر خوراک دیداری که برای آن‌ها فراهم کنیم در رشد مغزی و پرورش رفتارشان تاثیر گذار است. انیمیشن‌ها و فیلم‌های سینمایی از مجموعه‌های دیداری به شمار می‌آیند که جذابیت و تنوع زیاد دارند دنیای بچه‌ها رنگی رنگی است و با دیدن این‌ها مجذوب رنگ‌ها و حرکات می‌شوند.

تاثیرات مرد عنکبوتی بر روی ذهن کودکان

یکی از انیمیشن‌هایی که در چند سال اخیر به شدت میان کودکان محبوب شد مجموعه انیمیشن و فیلم‌های سینمایی مرد عنکبوتی بود. مرد عنکبوتی ابرقهرمانی که با ترفندهای سینمایی صاحب ویژگی‌های خارق العاده‌اش است، بین مردم زندگی می‌کند و ناجی شهر می‌شود. ذهن یک کودک همواره به دنبال قهرمان سازی است و در دنیای جذاب سینما و انیمیشن به دنبال آن می‌گردد. در چند سال اخیر بسیاری از کودکان تحت تاثیر مرد عنکبوتی قرار گرفتند که به چند مورد از تاثیرات آن اشاره می‌کنیم:

الگوپذیری نامناسب

بچه‌ها همواره دوست دارند از شخصیت‌های معروف الگوبرداری کنند. مرد عنکبوتی با حرکات تخیلی و سختی که دارد برای کودکان جذاب است اما در این بین حرکات خشونت آمیزی هم دیده می‌شود که برای روحیه یک کودک اصلا مناسب نیست. کشتن افراد، خونریزی و سبک زندگی متفاوت در این مجموعه‌ها بسیار است. هنگامی که کودک مرد عنکبوتی را الگوی خود قرار دهد ناخواسته از رفتارهای خشونت آمیز هم تاثیر می‌پذیرد. نتیجه الگوگیری نامناسب در بعد روانی کودک مشاهده می‌شود مانند احتمال بروز پرخاشگری و رفتار تهاجمی.

ناتوانی کودکان از تفکیک واقعیت و خیال

کودکان در سنین پایین‌تر قادر به تشخیص خیال از واقعیت نیستند. اگر مرد عنکبوتی از آسمان خراش سقوط کند و نجات یابد برای بچه‌ها واقعیت پنداشته می‌شود و تصور می‌کنند که این امر امکان پذیر است. تخیل برای زندگی یک کودک ضروری است اما باید کنترل شود تا به او آسیبی نرساند.

اگر برای کودک خود مرز واقعیت و تخیل فیلم‌های سینمایی را مشخص نکنید در نتیجه شاهد زندگی تخیلی افراطی آن‌ها می‌شوید. از نوشت افزار تا لباس، از طرح اتاق تا تفریحات و بازی‌های ویدیوئی همه این‌ها رنگ مرد عنکبوتی می‌گیرد و کودک از تجربه زندگی واقعی دور می‌شود و تمام فکر و ذکرش یک موضوع است، مرد عنکبوتی!

کودکان خود را از تخیلاتشان دور نکنید اما به آن‌ها آموزش دهید که بسیاری از کارهای ابر قهرمان‌ها بر اساس واقعیت نیست. برای ارائه راهکار بهتر حتما با مشاوران مشورت کنید.

افزایش هوش هیجانی

هوش هیجانی کنترل و شناخت احساسات و هیجانات است و باعث می‌شود کودک بتواند احساسات خود را کنترل کند. مجموعه مرد عنکبوتی دارای موقعیتهای است که هیجانات کودکان را برمی‌انگیزد. این امر باعث افزایش هوش هیجانی آنها می‌شود.

با دیدن سکانس‌های خشونت آمیز مرد عنکبوتی ممکن است کودکی دچار ترس شود و یا کودکی دچار تهاجم رفتاری. از نگاهی دیگر دیدن کمک به دیگران توسط مرد عنکبوتی احساس مفید بودن و مسئولیت پذیری را برای کودک روشن می‌کند. در واقع از دو دیدگاه مثبت و منفی بر هوش هیجانی کودکان تاثیر می‌گذارد. شما در این موقعیت باید دقت کنید که چگونه واکنش نشان دهید. به احساسات بچه‌ها گوش دهید و توجه کنید و تمام حواس خود را به آن‌ها بدهید. هیچ وقت احساساتشان سرکوب نکنید بلکه به دنبال راه حل مناسب برای آن‌ها بروید.

آسیب دیدن یک کودک مرد عنکبوتی

اخیرا در فضای مجازی خبری توسط یک پرسنل بیمارستان منتشر شده است که یک کودک 6 ساله تحت تاثیر کارتون مرد عنکبوتی خودش را از بالکن خانه به بیرون پرت کرده و دچار شکستگی در ناحیه سروگردن شده است. این یکی از اخبارهای مبنی بر اثرپذیری کودکان از مرد عنکبوتی بود. شاید در سراسر جهان بسیاری از این اتفاقات رخ داده است که بی‌خبر باشیم!

سخن پایانی

در دنیای امروز مرد عنکبوتی به عنوان یک ابرقهرمان محبوب بین هر سن و سالی قرار دارد. اکثر کودکان با علاقه بسیار انیمیشن‌ها و مجموعه‌های سینمایی آن را می‌بینند و سعی می‌کنند و ناخودآگاه تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. والدین باید به طور حساب شده و دقیق به دنبال راهکاری برای کنترل ذهن و رفتار فرزندان خود باشند. توصیه می‌کنیم برای تربیت درست کودکتان در این زمینه حتما از مشاوره کمک بگیرید و به آسانی از کنار آن رد نشوید.  

بیشتر بدانیم: شیب تند طلاق در بیست سال اخیر در ایران