آبله میمون: اعلام وضعیت اضطراری!

مقدمه

هنوز جهان از کابوس کرونا و مرگ و میرهای میلیونی آن رها نشده‌ بود که دوباره زمزمه‌هایی مبنی بر شیوع قریب الوقوع یک بیماری به‌نام آبله میمون شنیده می‌شود. بیماری که از جمهوری دموکراتیک کنگو به سایر مناطق جهان در حال گسترش است، متاسفانه در مناطقی شیوع پیدا کرده که کارشناسان فاقد بودجه و تجهیزات لازم برای ردیابی صحیح این تغییرات هستند!

با شیوع بیماری ام‌ پاکس یا آبله میمون در آفریقا و شناسایی مواردی از آن در دیگر نقاط جهان، سازمان بهداشت جهانی بار دیگر وضعیت اضطراری را برای این بیماری اعلام کرد. در این مطلب به بررسی بیماری آبله میمون، علائم، شیوه‌ی درمان و پاسخ به سوالات متداول درباره‌ی آن می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

آبله میمون چیست؟

آبله میمون (Monkeypox) یک بیماری عفونی واگیرا ناشی از این بیماری است که می‌تواند در برخی از جانوران و نیز انسان ایجاد شود که با تب، سردرد، دردهای ماهیچه‌ای، لنفادنوپاتی و احساس خستگی آغاز می‌شود و به‌دنبال آن دانه‌هایی روی بدن ایجاد می‌شوند!

 دوره نهفتگی آن حدود ۱۰ روز و مدت زمان نشانه‌های بیماری معمولاً دو تا چهار هفته است. این بیماری می‌تواند شبیه آبله‌مرغان باشد.

این بیماری بیشتر در مناطق خاصی از جهان، به ویژه آفریقا مشاهده می‌شود و به دلیل شرایط خاص حیات وحش، افرادی که با حیوانات مبتلا به این بیماری در تماس هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. علائم بیماری شامل بثورات پوستی، تب،سردرد و خستگی است که ممکن است با شدت بالایی بروز کنند!

تاریخچه‌ی آبله میمون

این بیماری نخستین بار در سال ۱۹۵۸ در بین میمون‌ها در آزمایشگاهی در کپنهاگ دانمارک شایع شد. از‌این‌رو آن را آبله میمون نامیدند. اولین نوع از این بیماری در انسان، در سال 1970 در جمهوری کنگو یافت شد!

این بیماری بیشتر در مناطق دورافتاده کشورهای مرکز و غرب آفریقا و در نزدیکی جنگل‌های بارانی استوایی دیده‌می‌شد. این بیماری در سال‌های گذشته در برخی کشورها شیوع پیدا کرده‌ و برای سفر به آن مناطق محدودیت‌هایی ایجاد شده‌بود.

حالا پس از گذشت چندین سال از شیوع این بیماری، دوباره شاهد گسترش این بیماری با آمار خطرناکی در جهان هستیم.

نشانه‌ها و علائم آبله میمون

نشانه‌های اولیه‌ شامل تب، سردرد، ورم، کمردرد، درد ماهیچه‌ها و بی‌حالی عمومی می‌شوند. این بیماری با علائمی شبیه‌به سرماخوردگی مانند تب، التهاب‌های پوستی و جوش صورت آغاز و سپس به سایر قسمت‌های بدن، معمولاً کف دست‌ها و کف پا گسترش می‌یابد.

 این جوش‌ها که می‌توانند خارش زیادی ایجاد کنند چندین بار تغییر حالت می‌دهند تا در نهایت یک جای زخم ایجاد می‌شود که بعداً می‌ریزد. ضایعات می‌توانند باعث باقی ماندن جای زخم شوند!

حدود ۹۵ درصد از بیماران، ضایعات پوستی را بر روی صورت خود مشاهده می‌کنند و ۷۵ درصد نیز در کف دست‌ها و پاها دچار این ضایعات می‌شوند. همچنین، در ۳۰ درصد موارد، این ضایعات بر روی اندام‌های تناسلی ظاهر می‌شوند. افزون بر این، بیماری می‌تواند غشای مخاطی دهان را نیز درگیر کند و مشکلاتی را برای بیماران ایجاد نماید.

در موارد شدیدتر، این ضایعات می‌توانند به شدت پوست را تخریب کنند و نواحی وسیعی از بدن را درگیر نمایند. پیشرفت بیماری می‌تواند به درگیری سیستم عصبی مرکزی منجر شود، به طوری که بیماری به مغز و نخاع می‌رسد و التهاب‌های مغزی را به همراه دارد. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماری بسیار حائز اهمیت است تا از بروز عوارض جانبی خطرناک جلوگیری شود.

به طورکلی علائم ابله میمونی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:

• بثورات پوستی
• تب و لرز
• سردرد
• بدن درد و درد عضلانی
• خستگی و ضعف
• کمر درد
• تورم غدد لنفاوی

بیماری آبله میمون معمولاً بین ۱۴ تا ۲۱ روز طول می‌کشد و خودبه‌خود برطرف می‌شود.

راه‌های انتقال این بیماری چیست؟

آبله میمونی مانند همه‌ی بیماری‌های دیگر با تماس با فرد مبتلا، یا از طریق مواد آلوده به بیماری مانند ضایعات، مایعات بدن، قطرات تنفسی و اشیا؛ همچنین ارتباط جنسی به انسان قابل انتقال می‌گردد. در موارد نادر، این بیماری می‌تواند از حیوانات مبتلا مانند موش یا میمون به انسان نیز منتقل گردد.

برخی دیگر از رایج‌ترین راه های انتقال آبله میمون به شرح زیر است:

• لمس زخم یا مایعات بدن فرد بیمار
• استفاده یا دست زدن به وسایل شخصی بیمار
• خوردن گوشت آلوده
• رابطه جنسی محافظت‌ نشده!

بیشتر بخوانید: جوش روی سینه و سرطان سینه

پیشگیری از آبله میمونی با واکسن!

 در سال ۲۰۱۹ واکسن (Jynneos  ) برای مقابله با این بیماری برای بزرگسالان در ایالات متحده تأیید شد. کارشناسان معتقدند استفاده از واکسن خطر ابتلا به این بیماری را تا 85 درصد کاهش می‌دهد!

 استاندارد کنونی برای درمان آبله میمون، تکوویریمات است، یک آنتی‌ویروس که به‌طور خاص برای درمان عفونت‌های ارتوپاکس‌ویروس و آبله میمون در نظر گرفته شده‌است. این دارو در اتحادیه اروپا و ایالات متحده تأیید شده‌است.

درمان آبله میمون

تا کنون هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و فقط با پیشگیری از سرایت، می‌توان از گسترش آن جلوگیری کرد! از روش‌های درمان این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف مایعات زیاد
• مصرف داروی ضد ویروس
• مصرف داروهای تب‌بر
• استفاده از پمادهای ضد خارش هنگام بروز خارش روی بثورات

آبله میمون در ایران!

با توجه به شیوع و گستردگی این بیماری در جهان، ابله میمون به ایران نیز رسید! نخستین مورد مبتلا به این بیماری در کشور در تاریخ 25 مرداد 1401، یک بانوی 34 ساله ساکن اهواز بود که احتمالا از طریق همسر خود که از کانادا به ایران سفر کرده‌بود مبتلا شد. علائم او ضایعات و بثورات پوستی بود و پس از تایید آزمایش PCR اولیه این شخص فوراً به قرنطینه منتقل شد و دوره بیماری خود را گذرانده و اکنون سالم است.

پس از شیوع مجدد این بیماری تا امروز هنوز موردی در ایران شناسایی نشده‌است.

با توجه به گزارش جهانی CDC تاکنون نرخ ابتلا به این بیماری از میان همسایگان ایران به شرح زیر است:

• ترکیه: 12 مورد
• مراکش: 1 مورد
• لبنان: 27 مورد
• امارات متحد عربی : 16 مورد
• قطر: 5 مورد
• عربستان سعودی: 8 مورد

آیا آبله میمون به‌زودی همه‌گیر می‌شود؟

به گفته سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) خطر بیماری آبله میمون در جهان جدی است هکچنین ادهانوم، مدیر کل سازمان جهانی بهداشت، با اشاره به وضعیت فعلی شیوع این بیماری، اعلام کرد که در سال جاری میلادی بیش از ۱۴ هزار مورد ابتلا به این بیماری در جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شده است. این آمار نگران‌کننده به مرگ ۵۲۴ نفر از مبتلایان منجر شده است که به مراتب بیشتر از مجموع موارد ابتلا و مرگ و میر مرتبط با این بیماری در سال گذشته است.

این سازمان افزود که با وجود شیوع نسبتاً زیاد این بیماری در مدت کوتاه، به‌دلیل انتقال از تماس مستقیم پوست با ترشحات آلوده، مانند کرونا به یک همه‌گیری جهانی تبدیل نخواهد شد و به‌علت قدرت سرایت پذیری کمتر و احتمال همه‌گیری آن کمتر خواهد شد.

مدیرکل بهداشت جهانی در ادامه تصریح کرد که تنها در ماه گذشته، حدود ۹۰ مورد جدید ابتلا به آبله میمونی در چهار کشور بروندی، کنیا، روآندا و اوگاندا گزارش شده که این آمار نشان‌دهنده‌ی گسترش این بیماری در مناطق مختلف و نیاز به اقدامات فوری بهداشتی است.

سوالات متداول

آیا آبله میمونی کشنده است؟

بله! در برخی موارد این بیماری کشنده است، گرچه تعداد کمی از افراد مبتلا به این بیماری جان خودشان را از دست دادند؛ شما می‌توانید با پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی از ابتلاه به آبله میمون جلوگیری کنید.

علائم آبله میمون جدید چیست؟

در همه گیری جدید آبله میمون در سال 2024، علائم نسبت به قبل شدت کمتری دارد و آبله‌ها که قبلا بیشتر در صورت، سینه و دست و پا وجود داشت، اکنون در اندام تناسلی ظاهر می‌شوند و همین تشخیص بیماری را سخت‌تر می‌کند. سردرد، تب و تورم غدد لنفاوی از دیگر علائم این بیماری جدید هستند

امکان ابتلای مجدد به این بیماری وجود دارد؟

بله، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که افرادی که به آبله میمون مبتلا و درمان شده‌اند می‌توانند دوباره به این بیماری مبتلا شوند! این سازمان از ابتلای مجدد پزشکان در غرب آفریقا خبر داد!

آبله میمون در کودکان؟

پزشکان احتمال ابتلای کودکان به این بیماری را نادر می‌دانند، اما متاسفانه در صورت ابتلا، آبله میمون در کودکان در‌مقایسه با بزرگسالان شدت بیشتری دارد.

آبله میمون ویروس یا بیماری جدید؟

این بیماری نه ویروس است و نه بیماری جدید، پس بهتر است با رفع نگرانی فقط توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنیم.

جمع بندی

علائم آبله میمون معمولاً خفیف هستند و اکثر افراد ظرف چند هفته بهبود می‌یابند، اما نرخ مرگ و میر این ویروس در نیجریه حدود 3.3 درصد بوده است که کودکان، بزرگسالان جوان و افراد دارای نقص ایمنی را تهدید می‌کند. در این مطلب به بررسی آبله میمون، علائم، روش‌های انتقال، پیشگیری و درمان پرداختیم. امید است این مطلب برای شما عزیزان مفید باشد و به پاسخ سوالات خود دست یافته‌باشید.